In 2014 liep ik van Wateringen in Nederland (in het Westland) naar Fisterra in Spanje (ten westen van Santiago de Compostela).
Daarna besloot ik om niet terug te keren naar Nederland, maar verder te zwerven.
Sinds begin 2022 heb ik, na bijna 8 jaar zwerven in Noord-Spanje en heel Frankrijk, een huisje in de Loire-Atlantique in Frankrijk.
Ik volg momenteel een opleiding waarmee ik straks aan de slag kan in de hulpverlening.

Archief

Overnachten

Mijn Camino de Santiago vond plaats in 2014.
Deze pagina is gemaakt tijdens de voorbereidingen van die wandeling,
en sindsdien niet meer bijgewerkt.
De informatie kan daarom verouderd zijn.

Zie voor meer onderweg-tips de pagina Onderweg.

Algemeen

Wildkamperen? Ruim je zooi op en zorg dat een eventueel vuur helemaal uit is.

Overnachten op een camping? Maak uitgebreid gebruik van de douche, ook om de was te doen (warm water!).

Campings: hoe toeristischer, des te duurder.

En vragen om hulp kan natuurlijk altijd. Daarmee vraag je niet alleen een ander om een gunst (en het is goed om dat te kunnen), je geeft een ander ook de kans om een goede daad te verrichten. En zo wordt de wereld een beetje beter.
Tent opzetten? Zoek een boer of sportvereniging met een veld.
Onderdak? Klop aan bij een boer met een schuur, of bij de brandweer.
Douchen? Probeer het eens bij een sportclub.
En dan zijn er natuurlijk nog de kerken, kloosters, moskeeën, synagogen, enzovoort. En gemeentehuizen, en andere lokale en regionale overheden. Maar het heeft mijn persoonlijke voorkeur om het eerst bij particulieren te proberen.

Het kan, zeker op campings, nooit kwaad om te vragen naar een pelgrimskorting. Het ergste dat je kan gebeuren, is dat je die niet krijgt; het beste dat je kan gebeuren, is dat je die wel krijgt. Andere mogelijke reacties zijn een biertje van het huis, gratis wifi, een stopcontact om je apparatuur op te laden, een paar extra douchemuntjes, of gewoon een leuk gesprek.

Vraag altijd, en zeker bij partikuliere adressen, vooraf naar de prijs en wat je voor dat geld krijgt. De prijzen kunnen erg uiteen lopen, en dat geldt ook voor het gebodene (en het is zeker niet altijd zo, dat je waar je meer betaalt ook meer krijgt).

Nederland

Wildkamperen

Wildkamperen is in Nederland niet toegestaan, en wordt bij ontdekking bestraft met een boete van €130.
(Kijk voor het actuele bedrag op de website van het OM; wildkamperen staat bij ‘Milieu’.)

Een goed alternatief is ‘paalkamperen’: gratis bivakkeren op terreinen van Staatsbosbeheer. Op de plaatsen is ruimte voor maximaal 3 trekkerstenten, reserveren is niet mogelijk, open vuur is niet toegestaan, en de enige voorziening is een waterpomp. Deze plaatsen zijn speciaal voor wandelaars en fietsers, en zijn met de auto niet te bereiken.
Zoek op de website van Staatsbosbeheer naar ‘Vrij kamperen’.

Campings

CampingNavigator lijkt veel Nederlandse campings in de database te hebben. Zij hebben ook een app voor iPhone en Android.

Uit eigen ervaring weet ik dat op deze campings pelgrims hun tent een nachtje voor niets mogen opzetten:

Overig

Op de website van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob staat een aantal adressen; bij sommige krijg je reductie op vertoon van je pelgrimspas. Ga ervan uit dat je bij deze adressen vooraf moet reserveren.

Het Albert Schweitzer ziekenhuis in Zwijndrecht heeft een paar bedden beschikbaar voor pelgrims. Meer info: → klik

België

Wildkamperen

Wildkamperen is in België niet toegestaan.

In Vlaanderen is men begonnen naar Nederlands voorbeeld het paalkamperen in te voeren; op het moment dat ik dit tik, zijn er in Vlaanderen 4 bivakzones, zoals de kampeerplekken daar heten. Meer informatie op de website van het Agentschap voor Natuur en Bos.

Campings

Op CampingKeuze zie ik behoorlijk wat campings in België.

Overig

Op de website van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob staat een aantal adressen; bij sommige krijg je reductie op vertoon van je pelgrimspas. Ga ervan uit dat je bij deze adressen vooraf moet reserveren.

Het kan in België zeker geen kwaad je even te melden bij de plaatselijke Dienst voor Toerisme om te informeren naar onderdak voor pelgrims. Er is een aantal plaatsen waar de gemeente iets geregeld heeft voor pelgrims, en als dat niet zo is, bestaat de kans dat de Dienst voor Toerisme je de weg kan wijzen naar kerkelijke instellingen of particulieren die pelgrims opvangen; de camino leeft in België beduidend meer dan in Nederland.

Frankrijk

Wildkamperen

In Frankrijk is wildkamperen toegestaan, maar alleen tussen 19:00 en 09:00, en in een tentje dat alleen geschikt is om in te slapen (geen bungalowtent in je rugzak, dus); het heet dan overigens niet wildkamperen (camping sauvage), maar bivakkeren (bivouac). Dit mag in principe op ieder publiek terrein, zolang je geen gevaar oplevert voor het verkeer, e.d.

Campings

De gemeentelijke campings (camping municipal) zijn de eenvoudigste, en dus goedkoopste.
Klik hier voor een GPX-bestand met 2393 municipal campings. Ik heb dit bestand niet zelf samengesteld, maar gedownload van deze pagina en geconverteerd naar GPX.

Overig

Op de website van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob staat een aantal adressen; bij sommige krijg je reductie op vertoon van je pelgrimspas. Ga ervan uit dat je bij deze adressen vooraf moet reserveren.

Gîtes d’étape bieden goedkope slaapplaatsen. Zie de guide GÎTES d’ÉTAPE et REFUGES voor adressen.

Mijn ervaring is dat boeren en mensen met grote tuinen het niet heel raar vinden als je aanklopt om te vragen of je je tent voor een nacht in hun tuin of op hun erf mag zetten. Geef hierbij wel aan dat je een pelgrim bent; op die manier heb je wat meer krediet.

Er is in Frankrijk een wet die stelt dat burgemeesters verplicht zijn reizigers in nood te helpen; kun je nergens anders terecht, ga dan op zoek naar de burgemeester (‘s avonds en in het weekend kun je mensen op straat vragen naar het huisadres van de burgemeester). Zeker als je een tentje bij je hebt, zal de burgemeester altijd een oplossing vinden; ik heb onderweg gelogeerd bij een burgemeester thuis, ik heb geslapen in gemeentelijke sport- en feesthallen, en ik heb mijn tent opgezet op sportvelden, en zelfs een keer in de tuin van het gemeentehuis.

Spanje

Wildkamperen

Wildkamperen is in Spanje niet toegestaan. Ik heb me laten vertellen dat de Guardia Civil vrij intensief controleert langs de camino’s. Mijn eigen ervaring is dat het, in ieder geval langs de Camino del Norte, meestal vrij eenvoudig is om plekjes te vinden waar je redelijk uit het zicht staat.

Campings

Reken niet teveel op campings langs de camino’s. In de echte toeristenplaatsen zul je er hier en daar wel één aantreffen, maar daar buiten zijn ze vrij zeldzaam.
Wel staan albergues er vaak voor open je in de tuin te laten kamperen. Vaak krijg je dan ook korting of sta je zelfs gratis; je spaart immers een bed uit voor een andere pelgrim. Op die manier beschik je wel over douche, toilet en keuken, maar hoef je toch niet tussen de (andere) snurkers te slapen.

Overig

Op de website van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob staat een aantal adressen; bij sommige krijg je reductie op vertoon van je pelgrimspas. Ga ervan uit dat je bij deze adressen vooraf moet reserveren.

De Spaanse toeristenbureaus hebben een boekje liggen met overnachtingsmogelijkheden langs alle camino’s. Behalve adressen van alle albergues wordt in dit boekje ook vermeldt welke plaatsen hotels, campings, etcetera hebben.
Dit boekje is klein en licht, en dus een must-have.

Bij sommige albergues mag je je eigen tent opzetten; je betaalt dan minder dan wanneer je een bed in de albergue gebruikt, terwijl je toch beschikt over een douche, keuken, enzovoort.

Als een albergue vol is, wordt je soms doorverwezen naar een afdak bij een kerk of iets dergelijks. Je kunt dan wel gebruik maken van de albergue voor de douche en de keuken, en om ‘s nachts je rugzak binnen te zetten.